بیوسیستماتیک جنس آفانیوس با روشهای ریخت شناسی و ملکولی در فلات مرکزی ایران

شش جمعیت ناشناخته از کپوردندان ماهیان ایران متعلق به جنس aphanius از فلات مرکزی ایران جهت تعیین جایگاه رده بندی آنها با استفاده از صفات ریختی و ملکولی با 19 جمعیت متعلق به 7 گونه شناخته شده (a. farsicus, a. isfahanensis, a. mesopotamicus, a. pluristriatus, a. sophiae, a. vladykovi, a. dispar, a. ginaonis) مورد مقایسه قرار گرفتند. پس از مقایسه دقیق الگوی رنگ آمیزی، 35 صفت ریختی شامل 22 صفت اندازشی و 13 صفت شمارشی مورد زیست سنجی قرار گرفت. همچنین توالی یابی کامل دو ژن میتوکندریایی cyt-b و co1 و توالی یابی ناحیه ژن هسته ای s7 صورت گرفته و با استفاده از روش های maximum likelihood, bayesian likelihood و شبکه پارسیمونی جهت بررسی جایگاه تبارشناسی جمعیت های ناشناخته در بین گونه های شناخته شده مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج تابع تشخیص بیانگر تطابق گروه بندی انجام شده با گروه بندی پیش بینی شده بر اساس صفات ریختی و کارایی این صفات در تفکیک گروه ها بود. تحلیل چندمتغیره با روش تحلیل به مولفه های اصلی و نیز خوشه بندی نیز بیانگر کارایی خوب صفات ریختی در تفکیک گروه ها در نمودار رسته بندی حاصل از مولفه های اول و دوم و دندروگرام ترسیمی بود. علی رغم وجود اختلاف معنی دار (0.05p<) در مقایسه بین گروهی, به علت وجود همپوشانی مقادیر اغلب صفات اندازشی و شمارشی, تنها صفات معدودی به عنوان صفات افتراقی قابل توجه بودند, اما در مقایسه الگوی رنگ آمیزی, صفات افتراقی قابل توجهی مشاهده شد. با توجه به جایگاه هاپلوتایپ های حاصل از توالی یابی ژن های جمعیت های ناشناخته در درخت های تبارشناسی و شبکه پارسیمونی و همچنین با توجه به صفات ریختی و فواصل جغرافیایی, واگرایی تکاملی جمعیت های چشمه علی دامغان، رود شور و قم رود به عنوان سه آرایه جدید در سطح گونه و جمعیت سد حنا به عنوان زیرگونه ای از کپوردندان صوفیه پیشنهاد گردید.